ВЕНГРИЯ ДАВЛАТИ БИЛАН ҲАМКОРЛИКДА ЧОРВАЧИЛИК КОМПЛЕКСИ БАРПО ЭТИЛАДИ
Венгрия давлатининг Ўзбекистондаги элчихонаси вакили Янш жаноблари Навбаҳор тумани ҳокими Ўроқов Азамат Шодиевич билар музокаралар ўтказди. Музокаралар чоғида Навбаҳор туманида чорвачилик комплексини барпо этиш тўғрисида фикрлар алмашилди.
Маълумот учун: Чорвачилик лойиҳаси эгаси: Жозсеф Радли ўз фермасида чорвачилик билан шуғулланади. Қорамоллар Талиандорогде, Каполcе, Вигандпетендеда боқилади. Ҳомиладор сигирлар, ўсаётган ҳайвонлар (улар 1,5 ёшида энг яхши сўйиш вазни 750-850 кг бўлиши учун боқилади), буқалар алоҳида қўраларда сақланади. 1993 йилда қўй боқиш ва деҳқончилик билан шуғулланиб, оилавий тадбиркорликни йўлга қўйган. Чорвачиликнинг бошланиши, тарихи: гўштли чорвачилик 2001 йилда бошланган, француз "Блонде дақуитаине” зоти танланган. Франтциядан олиб келинган наслдор буқалар асосидаги юқори сифатли пода. Ривожланган мамлакатларда аҳамияти ортиб бораётган йирик мевали, интенсив (тез ўсадиган, тез сўйиладиган вазнга эга, "нотўғри", яхши таъмли, соғлом, 4 оёқли гўштли ва энг муҳими, жуда тежамкор) зот. гўштли қорамол етиштирувчи дунё мамлакатлар (барча қорамол зотларида 9 ойлик ҳомиладорликдан кейин битта бузоқ туғилади, эгизаклар кам туғилади). Жозсефнинг 250 бош ҳайвонга эга бўлган фермаси ҳозирда Эвропада чорвачилик бўйича иккинчи ўринда туради. Зотнинг сифати ва ўзига хослиги: юқорида тавсифланган хусусиятларга қўшимча равишда (тез ўсадиган, сўйиш вазнига тез этиб боради, "оддий", тўртта гўштли оёқли, мазали, соғлом ва энг муҳими, жуда тежамкор), у бошқа кўплаб ижобий хусусиятларга эга. Ҳар хил турдаги чорва моллари билан чатиштирилганда зотли зотларини доимий равишда намоён этади. Бошқа маҳаллий ва айрим мамлакатларда кенг тарқалган қорамоллар билан чатиштирилганда, янги ҳайвонларнинг гўшти аслларига қараганда 30-40% кўп бўлади ва сўйиш ёшига тахминан бир хил миқдорда эрта эришади. Шунинг учун улар ҳайвонларнинг иқтисодий самарадорлигини сезиларли даражада ошириб, турли хил подалардан бузоқларни бирлаштиришнинг ажойиб усули ҳисобланади. Фермер хўжалиги ва унинг ўзига хослиги ҳақида: фермер хўжалиги собиқ қишлоқ хўжалиги ишлаб чиқариш кооперативи ўрнида жойлашган. Фермер хўжаликлари кўркам, ободонлаштирилган, отхоналар қуёш батареялари билан жиҳозланган, учта фермер хўжалиги - ферманинг ёнида 4 киши бошқаради. Ҳайвонларни боқиш ва суғориш бир киши томонидан уй-рўзғор машинаси билан амалга оширилади, ҳайвонлар томонидан истеъмол қилинадиган ем миқдори назорат қилинади ва электрон шаклда қайд этилади. Чорва қулоғидаги чиплар ва қабул қилувчилар, сунъий йўлдош узатиш ва компютерни қайта ишлаш бу тизим қайд этади. Куннинг бошида ҳайвоннинг вазни, қанча овқатлангани, қанча ичганлиги ва қанча вазн ортгани. Энг кам еб-ичадиган ва энг кўп вазн оладиган эркак одатда наслдор буқага айланади. Европа ва Осиёнинг бошқа жойларида йўқ ноёб тизим, табиий сақлаш: май ойининг бошидан октябр ойининг охиригача яйловга асосланган. Сифатли гўшт етиштириш ва зўр наслчилик энг зўр ветеринарлар ёрдамида уруғлантириш йўли билан олиб борилади; сифатли ветеринар 40-50% контсептсияга эга. Чорва озуқаси ҳам хўжаликнинг ўзи томонидан ишлаб чиқарилиши, аралаштириб, ўзининг қайта ишлаш корхонасида сақланиши ҳам жуда муҳим; ем ишлаб чиқарилади ва бошқа буюртмалар учун ва ҳатто бошқа ҳайвонлар учун сотилади. Тўлиқ вертикал автономия билан бир қаторда кучли ташқи бизнес оёқ/қўллаб-қувватлаш ҳам мавжуд. Мукофотлар ва эътироф: фермер хўжалиги ташкил этилганидан буён ҳар йили аъло, ноёб деҳқончилик амалиёти учун кўплаб мукофот ва мукофотларга сазовор бўлди. Бизнес имкониятлари: Ўзбекистонда бутун фермерлик вертикалини яратиш ва ривожлантириш. Бу, масалан, зўр сигир уруғини экспорт қилишни англатиши мумкин (уни ташиш, -180 даража ҳароратда сақлаш керак; буни ҳаво транспорти орқали амалга ошириш мумкин). Тўлиқ "ёпиқ цикл" деҳқончилик: ўз экинларини этиштириш, ем-хашак, уларни қайта ишлаш, ҳамкорликда ишлаб чиқариш.
