Қовун пашшаси

Кейинги йилларда юртимизда етиштирилаётган тилёрар қовунларга Осиё ва Европа мамлакатларида бўлган талаб ошиб, экспорт ҳажмлари кўпайиб бормоқда. Бир қатор зараркунанда ва касалликлар қовун ўсимлигига ва унинг меваларига жиддий зарар етказади. Масалан, қовун пашшасидир. Қовун пашшаси ўта хавфли зараркунанда бўлиб, қовун меваларини жиддий зарарлайди. Истеъмолга яроқсиз ҳолга келтириб, экспортбоплигини йўқотади.
Республикамиз шароитида куз, қиш ва баҳор ойларида зараркунанданинг сохта пиллача ичидаги ғумбаги тупроқда 10-20 см чуқурликда қишлайди, ғумбакдан пашшалар эртапишар қовуннинг гуллаш ва мева туга бошлаш даврида яъни майнинг 2-нчи ярмида учиб чиқади, тухум қўйиш даври одатда мевалар диаметри 3-5 см бўлганда бошланади ва битта урғочи пашша ўртача 98-130 та тухум қўяди. Тухумлар 2-8 кун давомида ривожланишдан ўтгач, улардан оқ рангли қуртчалар чиқиб, мева эти ва уруғ билан озиқланади. Улар 10-18 кун ривожлангандан сўнг, мева пўстини тешиб, ташқарига чиқади ва тупроқда 5-15 чуқурликка кетиб, у ерда сохта пиллача ичида ғумбакланади. Яна 10-18 кундан сўнг ғумбакдан 2-авлод пашшаси чиқади ва тухум қўйиб қовун меваларини зарарлайди. Қовун пашшасининг бир авлодини тўлиқ ривожланишига ўртача 23-30 кун талаб этилади. Қовун пашшаси мавсум давомида ўртача 2–4 та авлод беради.
Қовун пашшасига қарши самарали курашиш учун мавсум охирида полиз экинлари экилган майдонларни ўсимлик қолдиқларидан тозалаш ва қолган қовун меваларини чуқур кўмиб йўқотиш, чуқур кузги шудгор ўтказиш орқали пашшанинг қишловдаги заҳираларини камайтириш ва куз-қиш даврида далани шўр ювилишидаги каби 4-5 кун бостириб суғориш талаб этилади. Қовун пашшаси кузатилган далаларга 3-4 йил давомида полиз экинларини қайта экмаслик, эртапишар ва кечпишар навлар экилган далаларни бир-бирига яқин жойлаштирмаслик тавсия қилинади.
Қовун пашшасига қарши биологик кураш ҳам яхши самара бериши мумкин. Бугунги кунда бу зараркунанданинг табиатдаги кушандалари аниқланган. Олтинкўзлар оиласига мансуб ҳашаротлар алоҳида ўрин эгаллайди. Қовун пашшасига қарши уларни қўллаш яхши самара беради.
Бу зарарли организмга қарши карантин кураш чораларида қовун пашшаси билан зарарланмаган туманларга қовун пашшаси билан зарарланган полиз маҳсулотларини олиб борилишига йўл қўйилмайди. Зарарланган худуддан бошқа вилоятлар ва давлатларга полиз маҳсулотлари ўсимлик карантини бўйича давлат хизмати органлари берадиган карантин сертификатларига асосланган, карантин қоидаларига риоя қилган ҳолда юборилади.
Ўсимликлар карантини ва ҳимоси агентлиги Навбаҳор туман бўлими инспекторлари Ф Очилов, Х.Тўраев С.Абдужалилов

 
 

Агарда Сиз мақолада хатони учратган бўлсангиз, унда хато матнни белгилаб, CTRL + ENTER тугмасини босинг ва сайт маъмурига хабарнома жўнатинг.