Йигирма тўрт йилдирки, Ўзбекистон Республикаси ўзи танлаган тараққиёт йўлидан дадил одимлаяпти. Халқимиз ва давлатнинг миллий манфаатларини инобатга олган ҳолда олиб борилаётган изчил ташқи сиёсат давлатимизнинг жаҳон ҳамжамияти томонидан эътироф этилишини, халқаро майдонда обрў-эътиборининг ортиб боришини таъминлаяпти.

Шу билан бирга, нафақат республикамиз, балки ер юзидаги барча мамлакатлар тараққиётига салбий таъсир этаётган, ҳаммани бирдек ташвишга солаётган муаммолар мавжудки, улардан бири коррупциядир. Коррупция-лотинча сўз бўлиб, "порага сотилиш, айниш” деган маъноларни англатади. Коррупция жамиятни емирувчи иллат бўлиб, у ижтимоий-сиёсий, иқтисодий ривожланишга, демократия асосларига ва қонун устуворлигига тўсқинлик қилади.

Шунинг учун ҳам барча демократик давлатлар, шу жумладан, Ўзбекистон Республикаси коррупцияни ривожланиш ва янгиланишининг илдизига болта урувчи хавфли иллат сифатида тан олиб, шу йўналишда барча ҳуқуқни муҳофаза қилувчи органлар тизимли равишда иш олиб боришни ўзларининг асосий вазифалари деб белгилаганлар.

Бу борада 2003 йил 31 октябрда БМТнинг Коррупцияга қарши Конвен-цияси қабул қилинган бўлиб, унга 160 дан ортиқ давлат аъзо бўлган. Бундан ташқари, айнан шу йўналишда минтақавий-халқаро ҳужжатларга имзо чекилди. Масалан: 1976 йил Европа Иттифоқининг Европа ҳамжамиятлари ва Европа аъзо давлатлари мансабдор шахсларига тааллуқли коррупцияга қарши Конвенцияси иш бошлади. 1999 йил Европа Иттифоқи Министрлар Кенгашининг "Коррупция учун жиноий жавобгарлик тўғрисида”ги Конвенцияси амалга жорий этилди. 2003 йилда Африка Иттифоқининг "Коррупциянинг олдини олиш ва унга қарши кураш” Конвенцияси ҳаётга татбиқ этилди.

Бирлашган Миллатлар Ташкилоти-нинг Коррупцияга қарши Конвенциясида кўзда тутилган мақсадларидан асосийлари шуки, амалда коррупциянинг самарали олдини олишга ёрдамлашиш, бу борада халқаро ҳамкорлик ва техник ёрдамни рағбатлантириш, қўллаб-қувватлаш, енгиллаштириш, шу жумладан, вулкан молиявий маблағларни қайтариш, ижтимоий фаолият, ижтимоий мулкни бошқаришда ҳалоллик, поклик ва ростгўйликни рағбатлантириш ҳамда ёқлашдир.

Ўзбекистон Республикаси 2008 йилда мазкур Конвенцияга қўшилган бўлиб, мазкур йўналишда давлатимизда ҳам коррупцияга қарши кураш стратегияси ишлаб чиқилган. Масалан, 2000 йил 15 декабрдаги "Терроризмга қарши кураш”, 2004 йил 26 августдаги "Жиноий фаолиятдан олинган даромадларни ле-галлаштириш ва терроризмни молиялаш-тиришга қарши кураш”, 2008 йил 17 апрелдаги "Одамлар савдосига қарши кураш” Қонунларининг қабул қилиниши, ҳуқуқни муҳофаза қилувчи идораларда коррупцияга қарши кураш бошқармаларининг ташкил этилиши, шунингдек, 2014 йил 14 майдаги Қонун билан Жиноят Кодексининг 211-212-моддалари учун жавобгарликнинг кучайтирилиши шулар жумласига киради.

Хулоса сифатида айтиш лозимки, коррупцияга сезиларли зарба бериш учун, нафақат ҳуқуқни муҳофаза қилувчи органлар, балки энг аввало, жамиятдаги барча фуқаролар ўз ҳуқуқ ва бурчларини чуқур билишлари билан бир қаторда, уларга шахсан риоя қилишлари ва бошқалардан ҳам уларга риоя қилинишини талаб қилишлари, бу каби иллатлар аниқланган тақдирда ушбу ҳолатларга бефарқ бўлмасликлари, балки жамоат назоратини таъсирчан чора-ларини кучайтиришлари лозим бўлади.

Б.ДЖУМАЕВ,

Фуқаролик ишлари бўйича Навбаҳор туманлараро суди раиси.